Waarom smaakt eten in een vliegtuig anders?

De zomervakantie is begonnen!

Gepubliceerd op: 10 juli 2015

De zomervakantie is begonnen. De koffers zijn gepakt en het vliegtuig staat klaar voor vertrek. Een vliegreis. Je kunt het leuk vinden of niet, maar over één ding is bijna iedereen het eens: de vliegtuigmaaltijden komen meestal niet goed uit de verf. Wat gebeurt er met de smaak van voedsel als het kilometers de lucht in gaat? En wat is er nodig voor een sterrenmaaltijd in een drukcabine?

Natuurlijk is dat deels te verklaren door de weg die het voedsel aflegt tussen keuken en jouw uitgeklapte tafeltje. De maaltijd koelt af en wordt in het vliegtuig weer opgewarmd, dat alleen al is een recept voor slappe groenten en doodgekookte aardappelen. Maar er is meer aan de hand. Op één of andere manier smaakt je eten anders in een vliegtuig. Je eigen smaakt verandert. Dat is het duidelijkst te zien aan het grote aantal mensen dat in de lucht plotseling zin krijgt in tomatensap.

Buitenaardse omstandigheden

Wat gebeurt er met je zintuigen als je in een vliegtuig zit? Een kilometer boven de Mount Everest is de lucht niet te vergelijken met wat we gewend zijn: de luchtdruk is er bijzonder laag waardoor er niet genoeg zuurstof is om te kunnen ademen, en het is er ijskoud. Om niet alle passagiers van een zuurstoffles te hoeven voorzien wordt de cabine van een vliegtuig op een hogere druk gehouden.

De temperatuur in de cabine wordt naar een behaaglijke kamertemperatuur gebracht, maar dat brengt een nadeel met zich mee. Frisse lucht moet namelijk van buiten komen, maar als je de ijskoude lucht opwarmt naar kamertemperatuur daalt de luchtvochtigheid enorm. Vandaar dat de lucht in een vliegtuig kurkdroog is: vaak komt de luchtvochtigheid er niet boven de 10%. Dat is niet te vergelijken met de 75% die we in Nederland gewend zijn.

Het is dan ook niet verrassend dat je lichaam in een vliegtuig om andere dingen vraagt dan je gewend bent. Veel drinken is vanwege de lage luchtvochtigheid, heel belangrijk.

Maar zelfs als je genoeg drinkt kan de droogte nog vervelend zijn. Zo zullen je huid en je neusvliezen uitdrogen en dat heeft een vervelend gevolg: als je iets eet of drinkt duurt het langer voordat de geur- en smaakreceptoren in je hersenen geprikkeld worden. Net als bij een flinke verkoudheid komen geuren en smaken afgezwakt aan. Vandaar dat vliegtuigvoedsel zo saai smaakt.

Herrie in de keuken

Er blijkt een direct verband te zijn tussen de hoeveelheid vervelend geluid die je hoort en de beoordeling die je aan de maaltijd geeft. Met name de zoete en zoute smaken worden afgezwakt als je last hebt van herrie tijdens het eten; toevallig precies de smaken die ook door de hoogte al worden aangetast.

Sjieke luchtvaartmaatschappijen bieden hun eersteklasreizigers koptelefoons aan die geluid van buitenaf maskeren. Dat blijkt dus meer nut te hebben dan alleen een rustigere omgeving: je eten smaakt er beter door.

Met welke maatschappij vlieg jij naar je vakantiebestemming? Singapore Airlines behoort tot de absolute top wat betreft eten aan boord. Onder leiding van een Duitse chefkok ontwerpt de keukendienst elke vier maanden een nieuw menu. Samen met 9 chefkoks wordt bedacht wat de passagiers in de hoogste klasses van het vliegtuig voorgeschoteld krijgen. De maaltijden worden geproefd in de speciale drukcabine en daarna in het vliegtuig opgediend op prachtig porseleinen servies. De grootste uitdaging? Het opwarmen van de maaltijd.De sterrenmaaltijden van Singapore Airlines worden niet zomaar in de magnetron opgewarmd. Elk van de gangen krijgt zijn eigen behandeling, waardoor de hoeveelheid water die overal bij zit gecontroleerd kan worden. Dat is belangrijk voor de smaak, want als een maaltijd in één keer wordt opgewarmd worden sommige onderdelen pappig terwijl andere onderdelen uitdrogen.

Tomatensap

Smakelijk eten aan boord van een vliegtuig is dus niet nodig. Voor een sterrenmaaltijd in de lucht kan je terecht bij een groeiend aantal luchtvaartmaatschappijen, hoewel je wel de toeslag voor een eersteklasticket voor lief zal moeten nemen. Met wat extra zout en suiker en een high tech koptelefoon smaakt het zelfs net zo goed als op de grond.

Rest nog één raadsel: waarom bestellen mensen in een vliegtuig zo graag tomatensap? In de lucht zijn zoute smaken 20-30% minder sterk. Zoete smaken zijn 15-20% minder intens. In de lucht komt umami zeer goed naar voren. Umami zit onder andere in tomaat. Tomatensap in het vliegtuig heeft dus niet meer smaak, maar je proeft de andere basissmaken minder goed.

Tags: eetgewoonte, Mind Balance, voedingstips